Ροχαλητό και Υπνική Άπνοια
Από τη διάγνωση στην αντιμετώπιση
Τι είναι το ροχαλητό;
Το ροχαλητό είναι ένας αναπνευστικός θόρυβος που παράγεται κατά τη διάρκεια του ύπνου και οφείλεται στον κραδασμό των τοιχωμάτων του στοματοφάρυγγα εξαιτίας της μερικής απόφραξης στην περιοχή αυτή.
Ποιοί παράγοντες ευνοούν την πρόκληση του ροχαλητού;
Το ροχαλητό είναι πολυπαραγοντική κατάσταση. Η εγκατάσταση αθώου ή νοσηρού ροχαλητού ευνοείται από τους παρακάτω παράγοντες : Την ηλικία, το φύλο, την κληρονομικότητα, το σωματικό βάρος, την κατανάλωση οινοπνεύματος, τη λήψη φαρμάκων, τις στάσεις που παίρνει κανείς κατά τον ύπνο, η χρήση καφέ, τσαγιού, το κάπνισμα, τα εμπόδια της ρινικής αναπνοής, την υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων και ορθοδοντικά προβλήματα, που έχουν ως επακόλουθο το να κοιμάται κανείς με ανοικτό το στόμα.
Ποιά είναι τα αίτια που μπορούν να προκαλέσουν ροχαλητό;
Τα αίτια που μπορούν να προκαλέσουν ροχαλητό είναι ποικίλα:
1. α) Γενικά αίτια (μεταβολικά και ιδιαιτέρως η παχυσαρκία. Σχεδόν το 100% των ατόμων, που ροχαλίζουν είναι υπέρβαρα).
β) Ορμονικά (π. χ υποθυρεοειδισμός)
γ) Η ηλικία, οι πιο ηλικιωμένοι ροχαλίζουν εντονότερα και συχνότερα.
2. Τοπικά ανατομικά αίτια, τα οποία αν διορθωθούν, εξαφανίζεται το ροχαλητό.
Παίζει ρόλο στην πρόκληση του ροχαλητού η αύξηση του σωματικού βάρους ;
Τα υπέρβαρα άτομα είναι επιρρεπή στο ροχαλητό, διότι εκτός από την αύξηση του συνολικού λίπους σε όλο το σώμα τους, συσσωρεύουν άφθονο λίπος στο φάρυγγα, τη σταφυλή, τη μαλακή υπερώα και ανάμεσα στους μυς της γλώσσας. Μια αύξηση του σωματικού βάρους κατά το 20% πάνω από το κανονικό ευνοεί την πρόκληση ή την ενίσχυση του ροχαλητού. Επίσης τα γεύματα και η λήψη αλκοόλ πριν από τον ύπνο, ευνοούν την εκδήλωση του ροχαλητού. Το αθώο ροχαλητό μπορεί να εξελιχθεί σε σύνδρομο της υπνικής άπνοιας.
Τι είναι η υπνική άπνοια;
Είναι η περιοδική παύση της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ποιος είναι ο μηχανισμός;
Στην υπνική άπνοια κλείνει τελείως η αεροφόρος οδός, με επεισόδια που διαρκούν περίπου 10΄΄.
Ποια είναι τα συμπτώματα και οι επιπλοκές που προκαλεί η άπνοια;
Είναι το έντονο ροχαλητό, η εύκολη κόπωση, η υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας, η κεφαλαλγία, η αστάθεια, οι εμβοές, οι διαταραχές συμπεριφοράς, οι επιπτώσεις στη καρδιά και στους πνεύμονες.
Ποιες περιοχές συμμετέχουν;
Η γλώσσα, η υπερώα, η σταφυλή, οι αμυγδαλές, η επιγλωττίδα, η μύτη (διάφραγμα, κόγχες, πολύποδες).
Πως γίνεται η διάγνωση;
Καθοριστική σημασία έχει το σχολαστικό ιστορικό και η ολοκληρωμένη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση με ενδοσκοπικό έλεγχο. Η νυκτερινή οξυμετρία μπορεί να χρησιμεύσει ως screening test και να καθορίσει ποιοι ασθενείς θα υποβληθούν σε πιο ειδική εξέταση, την μελέτη ύπνου κατά τη διάρκεια της νύκτας.
Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας;
Πολύ σημαντικές παράμετροι είναι η μείωση του βάρους και της κατανάλωσης οινοπνεύματος καθώς επίσης και η διακοπή του καπνίσματος. Η εφαρμογή μάσκας θετικής διαρρινικής πίεσης (CPAP) αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις ασθενών την κύρια θεραπεία.
Όμως η χειρουργική επέμβαση με σκοπό τη διόρθωση της απόφραξης του ανώτερου αεραγωγού έχει εξίσου σημαντική θέση στη θεραπεία του συνδρόμου της αποφρακτικής άπνοιας, είτε ως κύρια θεραπευτική αντιμετώπιση σε ασθενείς με ηπίου βαθμού σύνδρομο, είτε με σκοπό τη μεγιστοποίηση της απόδοσης της CPAP σε χαμηλότερες πιέσεις, σε ασθενείς με βαρύ σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο. Η χειρουργική αντιμετώπιση, όσον αφορά τα ανατομικά προβλήματα της μύτης, περιλαμβάνει συνήθως ευθειασμό ρινικού διαφράγματος, ενδοσκοπική αφαίρεση πολυπόδων ρινός και κογχοτομή. Όσον αφορά την περιοχή του στοματοφάρυγγα, υποφάρυγγα, λάρυγγα, περιλαμβάνει υπερωϊοφαρυγγοπλαστική, χειρουργική της ρίζας της γλώσσας, χειρουργική της επιγλωττίδας, επεμβάσεις που σήμερα γίνονται και με εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής με το σύστημα da Vinci, μέθοδος που πλεονεκτεί σημαντικά χάρις στη μεγαλύτερη ακρίβεια στην εκτομή και συνεπώς σε μικρότερες επιπλοκές. Τέλος, στα παιδιά, συνήθης είναι η αδενοτομή-αμυγδαλεκτομή.
